Wanneer u wordt verdacht van een relatief licht strafbaar feit, zoals diefstal, mishandeling, vernieling, rijden onder invloed of een verkeersovertreding, kan het Openbaar Ministerie (OM) ervoor kiezen om zelf de zaak af te doen. In dat geval ontvangt u van het Openbaar Ministerie een oproepbrief om te verschijnen op een gesprek met de Officier van Justitie. Dit wordt een OM-zitting genoemd.
Het Openbaar Ministerie kondigt in de oproepbrief aan dat het voornemen is om u een strafbeschikking op te leggen. Wanneer u daarmee akkoord gaat, hoeft u niet (meer) voor de rechtbank te verschijnen. Daarmee is de OM-zitting een buitengerechtelijke manier om de strafzaak af te doen: er komt geen rechter aan te pas. Een bijzondere variant van de OM-zitting is de TOM-zitting, waarbij het Openbaar Ministerie u een transactie aanbiedt.
Wat zijn de voor- en nadelen van een OM-zitting?
Tijdens en na afloop van een OM-zitting weet u, met het strafvoorstel dat de Officier van Justitie u doet, direct waar u aan toe bent. De Officier van Justitie vertelt u direct welke straf u in de vorm van een strafbeschikking krijgt opgelegd. Echter, wanneer u de strafbeschikking accepteert, staat daarmee de schuld vast en betekent de straf een aantekening in de Justitiële Documentatie.
Omdat aan de procedure geen onafhankelijke rechter deelneemt, bent u zonder advocaat overgeleverd aan de Officier van Justitie. Die zal niet snel op zijn beslissing terugkomen om u voor het opleggen van een straf(beschikking) te vervolgen. Bovendien zijn de strafmodaliteiten, waarvan het Openbaar Ministerie gebruik kan maken, beperkter dan bij de rechtbank. Zo kan het Openbaar Ministerie bij strafbeschikking geen voorwaardelijke straf opleggen, terwijl de rechtbank dit wel kan.
Verschil OM-zitting en TOM-zitting
Tijdens een OM-zitting kunnen als straffen een geldboete, taakstraf (maximaal 180 uur), schadevergoeding of gedragsaanwijzing worden opgelegd. Bent u het niet eens met de opgelegde straf, dan kunt u binnen 14 dagen door middel van een brief zelf verzet instellen bij het Openbaar Ministerie. Het gevolg daarvan is dat de zaak alsnog aan de rechtbank zal worden voorgelegd.
Bij een TOM-zitting biedt het Openbaar Ministerie een transactie aan in de vorm van een geldboete, taakstraf (maximaal 120 uur) of schadevergoeding. Wanneer u niet erkent schuldig te zijn aan hetgeen waarvan u wordt verdacht, kan het Openbaar Ministerie geen transactie met u aangaan en zal de Officier van Justitie overgaan tot dagvaarding. Dit betekent dat u alsnog voor de rechtbank zal moeten verschijnen. Anders dan bij een OM-zitting, erkent u bij een TOM-zitting bij het accepteren van een transactie geen schuld. Wel levert het accepteren van een transactievoorstel een aantekening in de Justitiële Documentatie op.
Een strafbeschikking betekent een daad van vervolging door het Openbaar Ministerie, terwijl met een transactievoorstel juist vervolging door het Openbaar Ministerie wordt voorkomen. De strafbeschikking is een eenzijdige rechtshandeling, die wordt gebaseerd op de vaststelling van schuld. De transactie is een wederkerige overeenkomst waarvoor wilsovereenstemming noodzakelijk is, zonder dat hier een vaststelling van schuld aan ten grondslag ligt.
Advocaat voor OM-zitting
Wanneer u een oproepbrief voor een OM-zitting ontvangt, doet u er goed aan om voor die OM-zitting een strafrechtadvocaat in de arm te nemen. De advocaat zal u in deze zaak bijstaan, wat allereerst betekent dat hij het dossier zal opvragen bij het Openbaar Ministerie om dit vervolgens met u door te nemen. Hij kan en zal u, op basis van expertise en ervaring, adviseren. Vervolgens zal de advocaat u natuurlijk tijdens de OM-zitting zelf ter verdediging bijstaan.
Met een advocaat bent u beter voorbereid op wat u tijdens de OM-zitting te wachten staat en is het resultaat bovendien vaak gunstiger dan wanneer u er alleen voor staat. Immers, de advocaat kan beoordelen of het voorstel redelijk is of niet en kan eventueel een tegenvoorstel doen.
Een advocaat nodig voor een (T)OM-zitting? Neem voor hulp bij uw zaak direct en vrijblijvend contact op met Mr. C.C.W. (Christiaan) Plaat, advocaat in Ede.